Verslag online themabijeenkomst ‘Skills: kansen voor modularisering en flexibilisering in het mbo’
CompetentNL is de nationale skillstaal, opgezet om betere matches op de arbeidsmarkt te realiseren door meer te kijken naar wat mensen kunnen dan naar diploma's. Skillsgericht onderwijs vereist een meer flexibel en modulair onderwijsaanbod in het mbo. Hierover vond op 6 februari een online themabijeenkomst plaats, specifiek voor het mbo. Verslag van een inspirernde middag.
Kader: één nationale skillstaal
Yvonne Vogelenzang, programmamanager bij het ministerie van SZW, schetste het kader waarin CompetentNL wordt ontwikkeld. De overheid stimuleert een leven lang ontwikkelen en een meer skillsgerichte arbeidsmarkt. Het programma Vaardig met Vaardigheden (VmV) dat CompetentNL ontwikkelt is een programma dat in dit verband wordt gefinancierd door het Nationaal Groeifonds. CompetentNL is als nationale standaard voor Nederland gebaseerd op beroepen en, om te beginnen, mbo-kwalificaties, die in september 2025 als data openbaar en gratis beschikbaar komen via API's en Linked Open Data.
De meerwaarde van CompetentNL
Janneke Voltman, bij Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) programmanager voor VmV, gaf een inhoudelijke toelichting op CompetentNL. Het begrip skills wordt gedefinieerd als menselijke vermogens die gebruikt worden om taken te vervullen. CompetentNL is gericht op het ontwikkelen van een gezamenlijke skillstaal die beroepen en opleidingen verbindt. Deze skillstaal omvat een dataset die fungeert als een ‘woordenboek’ voor beroepen en opleidingen en is contextonafhankelijk. Opleiders kunnen producten of systemen afnemen van partijen die CompetentNL hebben geïntegreerd, of hun eigen systemen kosteloos aansluiten op CompetentNL. Een voorbeeld van een toepassing zijn de ontwikkelpaden in de kinderopvang, waar relevante kennisgebieden en skills inzichtelijk worden gemaakt voor verschillende kwalificaties.
Hoe gebruik ik CompetentNL in onderwijs?
De implementatie van CompetentNL in het onderwijs omvat vijf stappen: het benaderen van de bron, het verwerken van skills in opleidingen, het vastleggen van informatie, het toepassen ervan in de praktijk en het ontsluiten van de opleidingsinfo naar RIO of EDU-DEX. VmV onderzoekt ook wat er nodig is om die hele dataketen van CompetentNL naar school, opleider, privaat of publiek, naar RIO of EDU-DEX en dan weer naar Leeroverzicht te ontsluiten.
Korte omschrijving van de breakout sessies
Skills als sleutel voor regionale samenwerking?
Skillsgericht werken zet de ontwikkeling van de student centraal. ROC Nijmegen verkent hoe skills beter kunnen aansluiten bij de regionale arbeidsmarktvraag in sectoren als gastvrijheid en beveiliging. Zij deelden hun verkenning voor het vormgeven van leren en werken met skills.
Valideren en certificeren – praktijkcasus
In deze sessie werd een praktijkcasus behandeld over het valideren en certificeren van skills en bewijzen. We bespraken de beoordeling van documenten, de vereiste skills voor vrijstelling en het waarderen en valideren van leeruitkomsten.
Aansluiten op CompetentNL
CompetentNL beschrijft skills en kennisgebieden om goede omschrijvingen van vacatures, profielen, opleidingen en cursussen te maken. Deze sessie bood uitleg over het toepassen van deze skills, de beschikbare data en voorbereidingen voor wanneer CompetentNL live gaat.
Duik in de inhoud van CompetentNL
CompetentNL biedt op maat informatie over opleidingen en cursussen waarmee mensen ontbrekende skills kunnen leren. Deze sessie besprak hoe de skills er uitzien, de herkenbaarheid in kwalificaties, en zichtbare overeenkomsten of verschillen tussen kwalificaties.
De kracht van serviceconcepten bij flexibilisering
Flexibilisering in het onderwijslandschap vereist structuur. Deze sessie bood een kijk op variatie in serviceconcepten om onderwijs studeerbaar, doceerbaar, betaalbaar en organiseerbaar te houden, wat bijdraagt aan een betere ervaring voor studenten en docenten.
Zijn skills de bouwstenen voor modulair onderwijs?
Modulair onderwijs sluit aan bij studentkwaliteiten en -behoeften. Deze sessie verkende de mogelijkheden van modulair onderwijs met behulp van skills, hoe breed inzetbare modules er uitzien en de voordelen en uitdagingen van skills-gebaseerd onderwijs.
Laat je opleiding vinden met skills op Leeroverzicht
Leeroverzicht toont het totale mbo-aanbod en non-formeel aanbod, binnenkort ook per branche of sector. Vanaf half 2025 kunnen opleidingen in de sector kinderopvang worden gezocht op basis van skills. Deze sessie besprak hoe het zoeken op basis van skills er uitziet en de mogelijkheden voor instellingen.
De video van het plenaire deel van de CompetentNL-themabijeenkomst vind je hier. Daarnaast zijn er Q&A’s uit de bijeenkomst opgesteld.