Onderzoek professionaliseren en evaluatie Lerarenbeurs
In opdracht van het ministerie van OCW is er extern onderzoek gedaan naar de professionalisering van leraren en docenten en naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de Lerarenbeurs. Uit het onderzoek blijkt dat leraren en docenten gemiddeld 80 uur per jaar besteden aan professionaliseringsactiviteiten. Dit leidt tot een grotere (vak)bekwaamheid en een betere lespraktijk. De Lerarenbeurs wordt gezien als een nuttige investering voor het uitoefenen van het beroep op de lange termijn, en draagt bij aan de (beoogde) verhoging van het kwalificatieniveau.
Alle onderwijssectoren, dus ook het mbo, zijn bij het onderzoek in beschouwing genomen. Het doel van het onderzoek was tweeledig. Het ging allereerst om het ophalen van actuele en relevante inzichten over de professionalisering in brede zin. Er is onder meer gekeken naar de professionaliseringsbehoeften van leraren en docenten, hun feitelijke deelname aan activiteiten en de opbrengsten van deze activiteiten. Daarnaast hebben de onderzoekers de Lerarenbeurs geëvalueerd en daarbij gekeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid. De Lerarenbeurs is een aanvulling op de reguliere (na)scholingsmiddelen. Bevoegde leraren kunnen deze beurs bij OCW aanvragen om een bachelor of masteropleiding te volgen en zo hun kwalificatieniveau te verhogen.
Resultaten
Uit het onderzoek blijkt onder meer dat de meeste leraren/docenten in Nederland bevlogen zijn over hun werk en gemotiveerd zijn om zichzelf verder te ontwikkelen. Vooral op vakinhoudelijk terrein willen zij zich graag verder bekwamen. Bijna alle leraren en docenten nemen jaarlijks deel aan één of meer professionaliseringsactiviteiten. Gemiddeld besteden zij hier 80 uur per jaar aan. Vaak gaat het daarbij om een combinatie van formele en informele activiteiten. Denk hierbij aan het oppakken van een nieuw vraagstuk op het werk, het bezoek van een congres of conferentie, het volgen van een opleiding, cursus of training, maar ook overleg met collega’s over het verbeteren van het onderwijs.
Opvallend is het verschil in professionalisering naar leeftijdsklasse: jongeren willen zichzelf relatief vaker op vakinhoudelijk en pedagogische vlak ontwikkelen; ouderen hebben vooral behoefte aan verbetering van hun ict-vaardigheden. Daarnaast verschilt ook de deelname. Jonge leraren/docenten nemen significant vaker deel aan coaching en langdurige opleidingen of cursussen dan hun oudere collega’s.
Positieve effecten
Deelname aan professionalisering heeft tal van positieve effecten, zo blijkt uit dit onderzoek. Het zorgt voor een grotere (vak)bekwaamheid van leraren/docenten en een betere lespraktijk. De leraren/docenten die een opleiding hebben gevolgd met behulp van een Lerarenbeurs noemen ook andere opbrengsten. Verdieping van de vakkennis en pedagogische vaardigheden bijvoorbeeld. Een uitbreiding van taken en/of een andere functie. Of bijvoorbeeld verdieping van het onderwijs aan leerlingen met speciale behoeften. Uit de interviews met werkgevers komt een soortgelijk beeld naar voren van de scholingsopbrengsten. Professionalisering van leraren/docenten draagt volgens hen (ook) bij aan de doelen van de onderwijsinstelling en de kwaliteit van het onderwijs. Hard empirisch bewijs hebben zij hier overigens niet voor. Maar het algemene beeld is wel dat professionalisering een gunstig effect heeft op de onderwijskwaliteit en bijdraagt aan onderwijsinnovatie.
Lerarenbeurs
Uit het onderzoek blijkt verder dat de Lerarenbeurs duidelijk voorziet in een behoefte. De meeste leraren/docenten die een beurs hebben ontvangen, beoordelen deze positief. De opleiding die zij dankzij de beurs hebben gevolgd, sluit inhoudelijk aan bij de leerbehoeften en heeft volgens de meeste leraren/docenten een positief effect op de onderwijskwaliteit. Het wordt als een nuttige investering gezien voor het uitoefenen van het beroep op de lange termijn, en draagt bij aan de (beoogde) verhoging van het kwalificatieniveau. Gemiddeld genomen rondt bijna 80 procent van alle beursontvangers hun opleiding met een diploma af.
Klik hier om het volledige onderzoek te downloaden.