Kamerbrief lerarenbeleid en onderwijsarbeidsmarkt
Op 9 december hebben minister Slob en minister Van Engelshoven de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over de nieuwste ramingen en ontwikkelingen op gebied van het lerarenbeleid en onderwijsarbeidsmarkt. De ministers schrijven dat het aantal zij-instromers in het primair onderwijs en het aantal studenten op de pabo toeneemt. De voorspelde tekorten in het primair onderwijs nemen hierdoor af. Ook in de grote steden, waar de nood het hoogst is, is een daling van het personeelstekort in het primair onderwijs zichtbaar. Desondanks blijven tekorten groot en moet ook de komende jaren onverminderd hard worden gewerkt om de tekorten aan te pakken.
Primair onderwijs
De afgelopen twee jaar zijn er per saldo 1400 fte leraren bijgekomen en 4900 fte onderwijsondersteunend personeel. Ook melden steeds meer mensen zich voor de pabo of als zij-instromer in het primair onderwijs. Desondanks blijven de komende jaren de tekorten groot en is onverminderd aandacht nodig voor het aanpakken van de tekorten. De voorspelde tekorten voor de komende jaren in het primair onderwijs zijn lager dan in het begin van deze kabinetsperiode en lager dan vorig jaar, maar de tekorten zijn nog steeds hoog. In het schooljaar 2025/2026 wordt een tekort aan leraren en schoolleiders van 1439 fte verwacht, bovenop de huidige situatie. Dat de tekorten niet verder zijn gedaald komt mede doordat uit nieuwe CBS-cijfers blijkt dat het aantal leerlingen meer toeneemt dan eerder verwacht. Hierdoor komt er ook een grotere vraag naar leraren.
G5
Naast de ramingen die een beeld geven van de tekorten in de toekomst, is afgelopen jaar samen met de G5 en de PO-Raad gewerkt aan het ontwikkelen van een methode om ook een beeld te krijgen van de actuele tekorten. In de steden Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Almere vindt er tweemaal per jaar een uitvraag plaats onder alle scholen. Op 1 oktober heeft de tweede uitvraag plaatsgevonden en deze laat zien dat de tekorten in de G5 op de peildatum iets lager zijn dan in februari. Het tekort in het primair onderwijs is in de vijf grote steden samen is gedaald van 12 procent in februari naar 9 procent in oktober. Aandacht voor de aanpak van de tekorten blijft nodig. Zeker nu veel leraren tijdelijk uitvallen door de coronamaatregelen en er minder ruimte is voor begeleiding van zij-instromers.
Voortgezet onderwijs
In het voortgezet onderwijs wordt in 2025 een extra onvervulde vraag verwacht van 1250 fte, dat is iets lager dan vorig jaar werd geraamd, maar nog geen significante verbetering. Dit geldt vooral voor de vakken natuurkunde, scheikunde, klassieke talen, Duits, Frans en informatica. Momenteel wordt onderzocht of er sprake is van specifieke knelpunten bij deze vakken, voor een gerichte aanvullende aanpak.
Regionale aanpak tekorten
Bij de brief is de monitor van de Subsidieregeling regionale aanpak lerarentekort (RAL) voor het schooljaar 2019/2020 en de aanpak in de G4 in dezelfde periode meegestuurd. Hieruit blijkt dat er in de regio’s veel activiteiten in gang zijn gezet en dat de subsidieregeling hiervoor een belangrijke stimulans is geweest.
Lerarenopleidingen
Vanaf 2017 is er, na een daling, een verbetering van de instroom gezien van zowel de voltijd als deeltijd-pabo. Daarnaast is het aandeel mannen op de pabo gestegen, hoewel hun aandeel relatief gezien helaas gelijk is gebleven. Om de flexibilisering van de opleidingen te versnellen heeft minister Van Engelshoven in oktober een bestuursakkoord gesloten met de VH en de VSNU. Lerarenopleidingen zullen meer maatwerk leveren, door beter aan te sluiten op eerder opgedane kennis en ervaring van aankomende leraren én op de beroepspraktijk.